به گزارش
سلام لردگان،به نقل از
شبکه اطلاع رساني راه دانا؛ يکي از اساسي ترين خطوط قرمز نظام در حوزه مذاکرات هسته اي موضوع«
زمانبندي» بود که پيش از مذاکرات زمزمههاي زيادي پيرامون آن را در رسانه ها جاري بود ولي فرمايشات رهبر معظم انقلاب در ديدار با مسئولان نظام در تيرماه سال جاري حجت را تمام و با قاطعيت و شفافيت دامنه زمانبندي را مشخص کردند. ايشان فرمودند:«
محدوديّت دهساله را ما قبول نداريم؛ ما مقدار سالهاي معيّني را که مورد قبول ما است به مجموعهي هيئت مذاکرهکننده گفتهايم که چه مقدار، محدوديّت را قبول کردهايم، امّا تعداد سالهاي محدوديّت را گفتهايم ده سال و دوازده سال و اين چيزهايي که اين حضرات ميگويند قبول نداريم.» و تصريح کردند:«
زمانهاي ۱۵ سال و ۲۵ سال - که مدام ميگويند ۱۵ سال براي فلان چيز، ۲۵ سال براي فلان چيز - و اين زمانهاي اينجوري را هم ما قبول نداريم».
حال لازم است متن برجام (توافق جامع اقدام مشترک) بررسي شود و ميزان رعايت خطوط قرمز نظام از لحاظ زمانبندي مشخص شود. آنچه که در بررسي کارشناسي شده از محتواي برجام بدست آمده، در جدول زير خلاصه مي گردد:
اقدام
|
زمان
|
طول عمر قطعنامه شوراي امنيت
|
10 سال پس از اجرا مطابق xiv
|
بازنگري و ارزيابي پيشرفت صورت گرفته و اتخاذ تصميمات با اجماع
|
2سال يک بار
|
محدوديت بر برنامه غني سازي
|
8سال
|
از رده خارج شدن ماشين هاي IR-1
|
10 سال
|
منحصر شدن ظرفيت غني سازي ايران به 5060 ماشين در نطنز
|
10 سال
|
محدوديت تحقيق و توسعه غني سازي با اورانيوم صرفاً به ماشين هاي IR-8-IR-6-IR-5-IR-4
|
10 سال
|
محدود ماندن تست مکانيکي به IR-2m-IR4-IR-5-IR-6-IR-6s-IR-7 and IR-8
|
10 سال
|
محدود ماندن تحقيق و توسعه روي ماشين هاي نسل 6 و 8 به زير 30 عدد
|
8/5 سال
|
محدود شدن برنامه غني سازي به نطنز
|
15 سال
|
محدود شدن درصد غني سازي به 3/67
|
15 سال
|
عدم ورود مواد هسته اي به فردو
|
15 سال
|
محدود شدن ذخاير اورانيوم 3/67 درصد به 300کيلو
|
15 سال
|
کامل شدن تحقيق و توسعه روي 164 عدد از IR-2m
|
تا 30 نوامبر 2015
|
کامل شدن تحقيق و توسعه روي 164 عدد از IR-4
|
تا 30 نوامبر 2015
|
تست يک ماشين منفرد يا يک ست 10 تايي از IR-4
|
10 سال
|
تست يک ماشين منفرد IR-5
|
10 سال
|
عدم ورود به فعاليت بازفراوري يا تحقيق و توسعه بازفراوري
|
15 سال
|
عدم بازفراوري
|
هميشگي
|
نظارت آژانس بر کنستانتره سنگ معدن اورانيوم توليدي توسط ايران در همه کارخانه هاي تغليظ سنگ معدن اورانيوم
|
25 سال
|
نظارت و مراقبت در مورد روتورها و بيلوزهاي سانتريفيوژ
|
20 سال
|
استقرار يک سازوکار قابل اتکا براي اطمينان از رفع سريع نگراني هاي آژانس در زمينه دسترسي
|
15 سال
|
لغو تحريم هاي اتحاديه اروپا
|
8 سال پس از روز توافق
|
لغو تحريم هاي هسته اي امريکا
|
8 سال پس از روز توافق
|
زمان حل و فصل اختلافات ارجاعي از سوي کميسيون مشترک
|
15 روز
|
پروتکل الحاقي
|
دائمي
|
جدول فوق به خوبي و به صورت تفکيک شده زمانبندي هر يک موارد مربوط به برجام را نشان مي دهد که شامل نکاتي است که لازم است بر روي آنها با دقت و تحليل تمرکز کرد:
طبق موارد فوق که احصا شده از متن برجام و قطعنامه ميباشد، زمان محدوديت برنامه غني سازي ظاهراً به 8 سال کاهش پيدا کرده و اين نوعي رعايت ظاهري خطوط قرمز است و اتفاقاتي هم که در طول 2 سال يعني فاصله بين سالهاي 8 الي 10 سال رخ مي دهد، يکي اينکه در اين سالها ايران مي تواند تحقيق و توسعه روي ماشين هاي نسل 6 و 8 را از 30 عدد فراتر ببرد و از طرفي هم تحريم هاي اروپا و امريکا لغو خواهد شد. حال موضوع و تمرکز اصلي بر روي اين مساله است که آيا ايران مي تواند بعد از 8 سال شروع به نصب ماشين بيشتر از نطنز -مطابق چيزي که در اظهارنامه پروتکلي به آژانس اعلام ميکند-، بکند يا نه؟ که با توجه به اينکه متن اين امر را تصريح نکرده و از سويي رد هم نکرده، همچنان به صورت يک ابهام باقي مانده است! در واقع بعد از 8 سال، برنامه غني سازي وارد فاز دوم محدوديت مي شود که دقيقاً مشخصات آن معلوم نيست اما آنچه که بسيار مهم است و بگونهاي مغفول باقي مانده است، پذيرفتن عملي «فاز دوم» براي برنامه غني سازي ميباشد.
نکته ديگر اينکه با وجود اعلام مکرر خطوط قرمز پيرامون موضوع زمانبندي، تجميع همه زمان بنديها و کاهش آنها به زير 10 سال قطعاً مراعات نشده است و از طرفي اساساً زمانبنديها نه فقط متفاوت است بلکه با هم تناقض دارد. به عنوان نمونه اگر زمانبندي واقعي تحقيق و توسعه 15 سال باشد، بي معناست که ايران بخواهد در 10 سال ماشين هاي نسل اول را از نطنز جمع کند.
نکته مهم ديگري که وجود دارد، موضوع زمانبندي قطعنامه شوراي امنيت است که که 10 ساله تصويب گرديده و خود مي تواند يک تضاد آشکار و البته يک مانع بزرگ باشد. زمان محدوديت فاز 1 برنامه غني سازي ايران در برجام، 8 سال ذکر شده است که اين زمانبندي با زمانبندي پايان قطعنامه شوراي امنيت در تضاد قرار دارد. نتيجه اين است که حتي اگر فرض کنيم که پس از 8 سال ايران مي تواند محدوديتهاي اعمال شده بر برنامه غني سازي خود را کاهش دهد-که متن برجام چنين دلالتي ندارد- باز هم قطعنامه شوراي امنيت مانع اين کار خواهد بود.
پايان پيام/